Dinu Lipatti (Dinu Lipatti) |
Dino Lipatti
Non li depi lontan vin pwopriyete listwa: apeprè senk deseni te pase depi lanmò atis la. Pandan tan sa a, anpil zetwal yo te monte epi mete sou sèn nan konsè nan mond lan, plizyè jenerasyon pyanis eksepsyonèl yo te grandi, nouvo tandans nan atizay pèfòmans yo te etabli - sa yo ki yo souvan rele "style modèn pèfòmans". Ak pandan se tan, eritaj la nan Dinu Lipatti, kontrèman ak eritaj la nan anpil lòt gwo atis nan premye mwatye nan syèk nou an, pa te kouvri ak yon "flair nan yon mize", pa te pèdi cham li yo, fraîcheur li yo: li te tounen soti. yo dwe pi lwen pase mòd, epi anplis, pa sèlman kontinye eksite koute, men tou, enfliyanse nouvo jenerasyon pyanis. Anrejistreman li yo pa yon sous fyète pou pèseptè ansyen disk - yo reemèt ankò e ankò, yo vann soti imedyatman. Tout bagay sa yo k ap pase pa paske Lipatti ta ka byen toujou nan mitan nou, dwe nan premye l ', si se pa pou yon maladi san pitye. Rezon ki fè yo pi fon - nan sans nan anpil nan atizay san laj li, nan verite nan gwo twou san fon nan santiman, tankou si netwaye nan tout bagay ekstèn, pasajè, miltipliye pouvwa a nan enfliyans nan talan mizisyen an ak nan distans tan sa a.
Kèk atis te rive kite yon mak rete vivan nan memwa moun nan yon ti tan konsa, sò yo te bay yo. Espesyalman si nou sonje ke Lipatti pa t 'pa vle di yon prodigy timoun nan sans jeneralman aksepte nan mo a, ak relativman an reta te kòmanse aktivite konsè vaste. Li te grandi ak devlope nan yon atmosfè mizik: grann li ak manman l 'te pyanis ekselan, papa l' te yon violonis pasyone (li te menm pran leson nan men P. Sarasate ak K. Flesch). Nan yon mo, li pa etone ke mizisyen nan lavni, ki poko konnen alfabè a, lib enprovize sou pyano a. Lajwa timoun te raman konbine nan konpozisyon san konplike li yo ak gravite etone; tankou yon konbinezon imedyat nan santiman ak pwofondè nan panse rete pita, vin tounen yon karakteristik karakteristik nan yon atis ki gen matirite.
Premye pwofesè Lipatti ki gen uit zan se konpozitè M. Zhora. Apre li te dekouvri kapasite pyanis eksepsyonèl nan yon elèv, nan 1928 li te lage l 'bay pwofesè a pi popilè Florika Muzychesk. Nan menm ane sa yo, li te gen yon lòt konseye ak patwon - George Enescu, ki te vin "parenn" nan jèn mizisyen an, ki te suiv devlopman li ak ede l '. A laj de 15 an, Lipatti te gradye ak onè nan Konsèvatwa Bucharest, epi byento te genyen pri Enescu pou premye gwo travay li, penti senfoni "Chetrari". An menm tan an, mizisyen an deside patisipe nan Konpetisyon Pyano Entènasyonal la nan Vyèn, youn nan pi "masif" an tèm de kantite patisipan yo nan istwa a nan konpetisyon: Lè sa a, apeprè 250 atis te vin nan kapital la Ostralyen. Lipatti te dezyèm (apre B. Kohn), men anpil manm nan jiri a te rele l 'ganyan reyèl la. A. Cortot menm kite jiri a nan manifestasyon; an nenpòt ka, li imedyatman envite jèn yo Romanian nan Pari.
Lipatti te viv nan kapital Lafrans pou senk ane. Li amelyore ak A. Cortot ak I. Lefebur, te ale nan klas Nadia Boulanger, te pran leson konduit nan men C. Munsch, konpozisyon nan men I. Stravinsky ak P. Duke. Boulanger, ki te fè plizyè douzèn gwo konpozitè, te di sou Lipatti: “Yon mizisyen reyèl nan tout sans mo a ka konsidere kòm yon moun ki konsakre tèt li antyèman nan mizik, bliye sou tèt li. Mwen ka di san danje ke Lipatti se youn nan atis sa yo. Epi se pi bon eksplikasyon pou m kwè nan li.” Se ak Boulanger ke Lipatti te fè premye anrejistreman li an 1937: Dans kat men Brahms.
An menm tan an, aktivite konsè atis la te kòmanse. Deja premye pèfòmans li nan Bèlen ak vil yo nan peyi Itali atire atansyon tout moun. Apre premye Parisien l 'yo, kritik yo konpare l' ak Horowitz ak unaniment prevwa yon avni briyan pou li. Lipatti te vizite Syèd, Fenlann, Otrich, Swis, ak tout kote li te gen siksè. Avèk chak konsè, talan li louvri ak nouvo aspè. Sa a te fasilite pa oto-kritik li, metòd kreyatif li: anvan pote entèpretasyon li sou sèn nan, li te reyalize non sèlman yon metriz pafè nan tèks la, men tou, yon fizyon konplè ak mizik la, ki te lakòz pénétration nan pwofon nan otè a. entansyon.
Li se karakteristik ke sèlman nan dènye ane yo li te kòmanse vire nan eritaj Beethoven a, e pi bonè li te konsidere tèt li pa pare pou sa. Yon jou li te fè remake ke li te pran kat ane pou prepare senkyèm konsè Beethoven a oswa Premye Tchaikovsky a. Natirèlman, sa a pa pale de kapasite limite l ', men se sèlman nan egzijans ekstrèm li sou tèt li. Men, chak nan pèfòmans li yo se dekouvèt yon bagay nouvo. Rete skrupulezman fidèl nan tèks otè a, pyanis la toujou mete nan entèpretasyon an ak "koulè yo" nan endividyèlman li.
Youn nan siy sa yo nan endividyèlman li te natirèl la etonan nan fraz: ekstèn senplisite, klè nan konsèp. An menm tan an, pou chak konpozitè, li te jwenn koulè pyano espesyal ki te koresponn ak pwòp vi li mond. Bach li sonnen tankou yon pwotestasyon kont repwodiksyon mèg "mize" gwo klasik la. "Ki moun ki oze panse a cembalo a pandan y ap koute Premye Partita ki fèt pa Lipatti, plen ak fòs nève konsa, legato melodi konsa ak favè aristokratik konsa?" di youn nan kritik yo. Mozart te atire l ', premye a tout moun, pa ak favè ak légèreté, men ak eksitasyon, menm dram ak kouraj. "Pa gen konsesyon nan style galant," jwèt li sanble di. Sa a se mete aksan sou pa rijid rit, vle di pedale, manyen enèjik. Konpreyansyon li sou Chopin manti nan menm plan an: pa gen okenn santimantal, senplisite strik, ak an menm tan an - yon gwo pouvwa nan santiman ...
Dezyèm Gè Mondyal la te jwenn atis la nan Swis, nan yon lòt vwayaj. Li tounen nan peyi l ', li kontinye fè, konpoze mizik. Men, atmosfè a toufe nan Woumani fachis siprime l ', ak nan 1943 li jere yo kite pou Stockholm, ak soti nan la nan Swis, ki te vin tounen refij dènye l '. Li te dirije depatman pèfòmans ak klas pyano nan Geneva Conservatory. Men, jis nan moman sa a lè lagè a te fini ak kandida briyan louvri devan atis la, premye siy yo nan yon maladi iremedyabl parèt - lesemi. Li te ekri pwofesè li a M. Zhora: “Lè m te an sante, batay kont dezi a te fatigan. Kounye a ke mwen malad, gen envitasyon ki soti nan tout peyi. Mwen te siyen angajman ak Ostrali, Sid ak Amerik di Nò. Ala yon iwoni sò! Men, mwen pa abandone. Mwen pral goumen kèlkeswa sa."
Batay la te kontinye pou ane. Tours long yo te dwe anile. Nan dezyèm mwatye nan ane 40 yo, li diman kite Swis; eksepsyon an te vwayaj li nan Lond, kote li te fè premye l 'an 1946 ansanm ak G. Karajan, jwe Konsè Schumann a sou direksyon li. Lipatti pita te vwayaje nan Angletè plizyè fwa ankò pou anrejistre. Men, nan lane 1950, li pa t 'kapab andire menm yon vwayaj konsa ankò, ak konpayi I-am-a voye "ekip" yo ba li nan Jenèv: nan kèk jou, sou pri a nan pi gwo efò, 14 vals Chopin, Sonata Mozart (No. 8) te anrejistre, Bach Partita (B plat majè), 32nd Mazurka Chopin a. Nan mwa Out, li te jwe ak òkès la pou dènye fwa: Konsè Mozart a (No 21) sonnen, G. Karayan te sou podium la. Epi sou 16 septanm, Dinu Lipatti te di orevwa nan odyans lan nan Besançon. Pwogram konsè a te gen ladann Partita Bach a nan si bemol pi gwo, Sonata Mozart a, de enprovize pa Schubert ak tout 14 vals pa Chopin. Li te jwe sèlman 13 - dènye a pa t ase fò ankò. Men, olye de sa, reyalize ke li pa t ap janm sou sèn nan ankò, atis la te fè koral Bach la, ranje pou pyano pa Myra Hess... Anrejistreman nan konsè sa a te vin youn nan dokiman ki pi enteresan, dramatik nan istwa mizik syèk nou an...
Apre lanmò Lipatti, pwofesè l ak zanmi A. Cortot te ekri: “Chè Dinu, rete tanporè w pami nou pa sèlman mete w devan ak yon konsantman komen nan premye plas nan mitan pyanis jenerasyon w la. Nan memwa moun ki te koute ou yo, ou kite konfyans ke si sò a pa te tèlman mechan pou ou, Lè sa a, non ou ta vin tounen yon lejand, yon egzanp sèvis dezenterese nan atizay. Tan ki pase depi lè sa a te montre ke atizay Lipatti a rete yon egzanp konsa jiska jounen jodi a. Eritaj son li se relativman ti - sèlman apeprè nèf èdtan nan anrejistreman (si ou konte repetisyon). Anplis de konpozisyon yo mansyone anwo a, li te jere pran sou dosye tankou konsè pa Bach (No. 1), Chopin (No. 1), Grieg, Schumann, jwe pa Bach, Mozart, Scarlatti, Liszt, Ravel, pwòp tèt li. konpozisyon – Concertino nan style klasik la ak Sonata pou men gòch yo … Sa a se prèske tout. Men, tout moun ki fè konesans ak dosye sa yo pral sètènman dakò ak pawòl Florica Muzycescu: "Diskou atistik ke li te adrese moun yo te toujou kaptire odyans lan, li kaptire tou moun ki koute jwe li sou dosye a."
Grigoriev L., Platek Ya.
