Uzeyir Hajibekov (Uzeyir Hajibeyov) |
Uzeyir Hajibeyov
“... Hajibeyov te konsakre tout lavi li nan devlopman kilti mizik Sovyetik Azerbaydjan an. … Li te poze fondasyon atizay Opéra Azerbaydjan pou premye fwa nan repiblik la, li te byen òganize edikasyon mizik. Li te fè yon gwo travay tou nan devlopman mizik senfonik,” D. Shostakovich te ekri sou Gadzhibekov.
Gadzhibekov te fèt nan fanmi yon grefye nan zòn riral yo. Yon ti tan apre nesans Uzeyir, fanmi an te deplase nan Shusha, yon ti vil nan Nagorno-Karabakh. Anfans la nan konpozitè a nan lavni te antoure pa mizisyen popilè ak mizisyen, nan men ki moun li te aprann atizay la nan mugham. Ti gason an te chante chante popilè trè byen, vwa li te menm anrejistre sou yon fonograf.
An 1899, Gadzhibekov te antre nan seminè pwofesè Gori a. Isit la li te rantre nan mond lan, prensipalman Ris, kilti, te fè konesans ak mizik klasik. Nan seminè a, mizik yo te bay yon plas enpòtan. Tout elèv yo te oblije aprann jwe violon, resevwa ladrès chante koral ak jwe ansanm. Anrejistreman pwòp tèt ou nan chante popilè yo te ankouraje. Nan kaye mizik Gadzhibekov, nimewo yo te grandi de ane a ane. Imedyatman, lè l ap travay sou premye opera li a, li te itilize youn nan anrejistreman folklò sa yo. Apre yo fin gradye nan seminè a an 1904, Gadzhibekov te plase nan vilaj Hadrut ak travay kòm yon pwofesè pou yon ane. Yon ane pita, li te deplase nan Baku, kote li te kontinye aktivite ansèyman li yo, an menm tan an li te fanatik nan jounalis. Feyton ak atik aktualite li yo parèt nan anpil magazin ak jounal. Kèk èdtan lwazi yo konsakre nan edikasyon pwòp tèt ou mizik. Siksè yo te tèlman enpòtan ke Gadzhibekov te gen yon lide nana - yo kreye yon travay opéra ki ta baze sou atizay la nan mugham. 25 janvye 1908 se anivèsè premye opéra nasyonal la. Konplo a pou li te powèm Fizuli a "Leyli ak Majnun". Jenn konpozitè a lajman itilize pati nan mughams nan opera a. Avèk èd nan zanmi l 'yo, pasyone egalman pasyone nan atizay natif natal li, Gadzhibekov te òganize yon opera nan Baku. Ansuit, konpozitè a te raple: “Nan epòk sa a, mwen menm, otè opéra a, te konnen sèlman baz solfèj, men pa t gen okenn lide sou amoni, kontrepwen, fòm mizik... Men, siksè Leyli ak Majnun te gwo. Sa eksplike, nan opinyon mwen, nan lefèt ke pèp la Azerbaydjan yo te deja espere pwòp opéra Azerbaydjan yo parèt sou sèn nan, ak "Leyli ak Majnun" konbine vrèman mizik popilè ak yon konplo popilè popilè.
Siksè "Leyli ak Majnun" ankouraje Uzeyir Hajibeyov kontinye travay li avèk kouray. Pandan 5 ane kap vini yo, li te kreye 3 komedi mizik: "Mari ak madanm" (1909), "Si se pa sa a, alò sa a" (1910), "Arshin Mal Alan" (1913) ak 4 mugham opera: "Sheikh. Senan" (1909), "Rustam ak Zohrab" (1910), "Shah Abbas ak Khurshidbanu" (1912), "Asli ak Kerem" (1912). Gadzhibekov te deja otè plizyè travay popilè nan mitan pèp la, ap chèche ranplir bagaj pwofesyonèl li: nan 1910-12. li pran kou prive nan Moskou Philharmonic Society, ak nan 1914 nan Konsèvatwa St Petersburg. 25 oktòb 1913, kree komedyen mizik "Arshin Mal Alan" te fèt. Gadzhibekov te jwe isit la tou de kòm yon otè dramatik ak kòm yon konpozitè. Li te kreye yon travay sèn ekspresif, briyan ak lespri ak plen kè kontan. Anmenmtan, travay li pa dekouraje sosyal, li chaje ak manifestasyon kont koutim reyaksyonè peyi a, degrade diyite moun. Nan "Arshin Mal Alan" konpozitè a parèt kòm yon mèt ki gen matirite: se tematik la ki baze sou karakteristik modal ak ritm nan mizik popilè Azerbaydjan, men se pa yon sèl melodi prete literalman. "Arshin Mal Alan" se yon chèf vre. Operèt la te ale atravè mond lan ak siksè. Li te òganize nan Moskou, Pari, New York, Lond, Cairo ak lòt moun.
An 1937, Uzeyir Hajibeyov te konplete dènye travay li a - opera "Kor-ogly". Apre kree triyonfan an, konpozitè a te ekri: “Mwen te fikse tèt mwen pou m kreye yon opéra ki gen fòm nasyonal, lè m sèvi ak reyalizasyon kilti mizik modèn... Kyor-ogly se ashug, e se ashugs chante l, kidonk style la. ashugs se style ki genyen nan opéra a... Nan "Ker-ogly" gen tout eleman ki karakteristik yon zèv opera - aria, du, ansanbl, resitasyon, men tout bagay sa yo bati sou baz mòd folklore mizik la. nan Azerbaydjan se bati. Gwo se kontribisyon Uzeyir Gadzhibekov nan devlopman teyat mizik nasyonal la. Men, an menm tan an li te kreye anpil travay nan lòt estil, an patikilye, li te inisyatè a nan yon nouvo genre - romans-gazelle; sa yo se "Sensiz" ("San ou") ak "Sevgili janan" ("Mezanmi"). Chante li yo "Call", "Sister of Mercy" te jwi gwo popilarite pandan Gran Lagè Patriyotik la.
Uzeyir Hajibeyov se pa sèlman yon konpozitè, men tou, pi gwo figi mizik ak piblik nan Azerbaydjan. An 1931, li te kreye premye òkès la nan enstriman popilè, ak 5 ane pita, premye gwoup koral Azerbaydjan. Peze kontribisyon Gadzhibekov nan kreyasyon pèsonèl mizik nasyonal la. An 1922 li te òganize premye lekòl mizik Azerbaydjan. Imedyatman, li te dirije lekòl teknik mizik la, ak Lè sa a, te vin tèt la nan konsèvatwa a Baku. Hajibeyov te rezime rezilta etid li yo nan folklò nasyonal mizik nan yon gwo etid teyorik "Fundamentals of Azerbaijani Folk Music" (1945). Non U. Gadzhibekov antoure nan Azerbaydjan pa renmen nasyonal ak onè. Nan 1959, nan peyi a nan konpozitè a, nan Shusha, kay-mize li yo te louvri, ak nan 1975, ouvèti a nan kay-mize Gadzhibekov la te fèt nan Baku.
N. Alekperova
